Балтачлылар, пенсия исәпләгәндә нинди стаж исәпкә алынмаганлын беләсезме?

Иске Балтач. 16 гыйнвар - "Балтач таңнары". Балтачлылар, пенсия исәпләгәндә нинди стаж исәпкә алынмаганлын беләсезме? Бер көн дә эшкә чыкмаган кеше ничә яшьтән пенсиягә өмет итә ала?

 РУДНның икътисад факультеты деканы Елена Григорьева пенсияне исәпләгәндә нинди стаж исәпкә алынмавы турында сөйләгән. Бүгенге көндә хезмәт стажы гына пенсия түләүләренә йогынты ясый торган төп фактор түгел. Аның сүзләренә караганда, "эш белән тәэмин ителгән чор"  булып хезмәткәр тарафыннан иминият түләүләре гамәлгә ашырылган чор исәпләнә. Бу хакта Прайм агентлыгы яза. Григорьева сүзләренә караганда,  хәзер студентның көндезге уку вакыты стажга  керми, гәрчә 2021 елга кадәр ул аерылгысыз бер өлеш иде. Декрет ялында бала караган ял ел ярымга кадәр вакыт гомуми хезмәт стажына кертелә.  Тик гражданин аңа кадәр һәм аннан соң эшләгән булырга тиеш. Армия хезмәте шулай ук хезмәт стажына керә, әгәр аңа кадәр һәм аннан соң гражданин эшләгән булса. Әмма соңгы ике категория гражданнар өчен үзенчәлекләр бар, чөнки 2022 елга кадәр һәм аннан соң алар өчен стаж төрлечә исәпләнә иде. 2022 елдан "Төньяк" стажы һөнәри белем бирү һәм квалификация күтәрү чорын үз эченә ала, ләкин бу чорда гражданин хезмәт хакы алган һәм Пенсия фондына иминият взносларын күчергән булырга тиеш. Григорьева белдергәнчә, хәзерге вакытта гражданин картлык буенча иминият түләүләрен алу өчен 13 елдан да ким булмаган хезмәт стажына ия булырга тиеш. 2024 елдан әлеге сан 15 елга кадәр артачак. Әмма аерым очракларда хезмәт стажы төп роль уйный. Мәсәлән, вакытыннан алда пенсиягә чыкканда махсус хезмәт стажы исәпкә алына. Бу очракта сүз зарарлы җитештерүләр яки авыр климат шартлары турында бара. Шулай итеп, граждан аерым түләүләргә һәм өстәмәләргә исәп тота ала. Икътисадчы хезмәт эшчәнлеге вакытында эш бирүче яки үзмәшгуль булган иминият взносларының күләме зур роль уйнавына басым ясый. иминият түләүләрен балларга күчерәләр, аннары пенсиянең иминият өлешен формалаштыралар. 2022 елда пенсиягә 61,5 яшьлек ир-атлар һәм 56,5 яшьлек хатын-кызлар чыга ала, аның минималь хезмәт стажы 13 ел тәшкил итә, ә баллар саны 23,4 дә ким түгел. Григорьева ассызыклаганча, әгәр гражданинның тиешле баллары җыелмаса, ир-атларга пенсия алу өчен  70 яшькә кадәр, ә хатын-кызларга 65 яшькә кадәр көтәргә кирәк булачак.  Бу яшьтә алар социаль пенсиягә исәп тота ала.